De chatbot als gesprekspartner bij een eerste kennismaking

“Wat doen jullie precies bij het Kenniscentrum?” - “Wat zijn de ethische aspecten waarmee je rekening moet houden als je gebruik wil maken van Artificiële Intelligentie (AI) en datagedreven toepassingen?” - …

... het zijn maar enkele voorbeelden van de vragen waarmee personen bij het Kenniscentrum Data & Maatschappij aankloppen. Helaas lukt het niet altijd om iedereen te woord te staan: soms is het Kenniscentrum niet bereikbaar, of zijn de werknemers aan de praat met iemand (bv. op een beurs of event). En terwijl iedereen een eigen specifieke invalshoek heeft, zijn grote delen van een kennismakingsgesprek met het Kenniscentrum ook vaak gelijklopend. Een chatbot als kennismakingspartner voor het Kenniscentrum is daarom een interessante piste. Deze chatbot verschilt van die van webwinkels, omdat het gesprek hier niet vertrekt van een concrete vraag die jij als gesprekspartner hebt. In het kennismakingsgesprek toont het Kenniscentrum eerder waar de medewerkers rond werken en wat zij te bieden hebben. Een gesprek met deze chatbot is dus een onderhoudend en verrijkend eerste praatje, waarna een gesprek dat meer op maat is, kan volgen.

Meer weten? Contacteer Pieter Duysburgh, operational lead Kenniscentrum Data & Maatschappij

De chatbot als diepte-interviewer

Het diepte-interview is een klassieke methode van het kwalitatief onderzoek. Ondanks de hoge populariteit van deze methode, is ze niet zonder problemen: het vraagt heel wat kunde om een diepte-interview op een goede manier uit te voeren. Een diepte-interviewer hoopt een respondent te overtuigen veel informatie vrij te geven. Soms is die informatie erg persoonlijk, respondenten vrezen (soms onbewust) het oordeel van de interviewer. Bij innovatieonderzoek bijvoorbeeld willen onderzoekers vaak dat respondenten vertellen over hun verwachtingen, verlangens en dromen voor de toekomst. Je moet je dus kwetsbaar kunnen opstellen als geïnterviewde, het is informatie die je niet zomaar prijs geeft. Een diepte-interview vraagt soms ook het heel wat denkwerk van de respondent, en kan bijgevolg tijdrovend zijn voor interviewers.

Een chatbot kan een meer neutrale en veilige gesprekspartner zijn om over jezelf te vertellen, of je kijk op de toekomst te delen. Je kan een chatbot zo maken dat die niet oordeelt, waardoor persoonlijke dynamieken er een minder grote rol spelen. Een gesprek met een goede interviewer-chatbot voelt zo bijna als schrijven in een interactief dagboek.

Meer weten? Contacteer Cora Van Leeuwen, onderzoekster imec-SMIT-VUB

De chatbot als toelichter van een ‘informed consent’

Wie aan een onderzoek deelneemt, moet weten waar die aan begint. Een deelnemer moet informatie krijgen over de plannen van onderzoekers en hiermee expliciet instemmen als ze het zich erin kunnen vinden. Een dergelijk ‘informed consent’ is heilig in hedendaags onderzoek.

Toch is het niet altijd eenvoudig om deelnemers goed te informeren over hun deelname en de mogelijke gevolgen ervan. Want wat betekent het bijvoorbeeld om persoonlijke medische gegevens met onderzoekers te delen? Wat zullen onderzoekers met die informatie doen? Tot welke conclusies kunnen ze komen en wat kan de impact daarvan zijn op het leven van deelnemers?

Om deelnemers daar grondig op voor te bereiden en hen te stimuleren hier grondig over na te denken, kan een chatbot dienen als werkwijze om een ‘informed consent’ te verkrijgen. In dit gesprek krijgen mogelijke deelnemers stapsgewijs inzicht in de mogelijke gevolgen van bv. een innovatieonderzoek rond medische technologie. Door dit informatie proces met een chatbot grondig te begeleiden voor de deelnemers, kan je tot échte instemming met je onderzoek komen.

Meer weten? Contacteer Ana Pop Stefanija, onderzoekster imec-SMIT-VUB

Een goede chatbot maken is uitdagend: je doelstellingen moeten helder zijn, je chatbot moet een duidelijk ‘persona’ hebben, en het eigenlijke gesprek moet vlot en natuurlijk verlopen. Wanneer je een chatbot voor onderzoeksdoeleinden wil inzetten, heb je ook een specifiek onderzoeksprotocol nodig. Onderzoeksgroep imec-SMIT-VUB zette al eerste versies op van deze nieuwe types van chatbots en experimenteert momenteel volop met deze vroege prototypes. Hou onze blogposts in de gaten voor meer info over de vorderingen.