Tool

Aanpak begeleidingsethiek

De aanpak begeleidingsethiek heeft als doel om door middel van een workshop een dialoog aan te gaan over de connectie tussen ethiek en technologie.

Deze methode is ontwikkeld door het ECP Platform voor de Informatievoorziening. Dit is een Nederlandse nationale denktank.

Wat je wil weten voor je verder leest:

  • Voor wie: niet gespecifieerd
  • Procesfase: probleemanalyse en ideatie, evaluatie en iteratie
  • Systeemonderdeel: gehele toepassing, gebruikers, context AI systeem
  • Prijsindicatie: vrij beschikbaar

Methode

Om je goed voor te bereiden op het gebruik van deze tool, is het van belang de aanpak eerst goed te bestuderen en verder de voorbereiding, zoals op pagina 50 en 51, is aangegeven door te nemen. Een voorbeeld hiervan is duidelijk inzichtelijk hebben om welke technologie het gaat en wie de deelnemers van de workshop zijn. Zorg er verder voor dat de deelnemers van de workshop goed weten wat de context en de technologie is die zal worden besproken tijdens de activiteit.

Je start de workshop met het achterhalen van de actoren die bij de applicatie zijn betrokken, de waarden die de applicatie aanraakt en de mogelijke effecten op dit vlak. In een dialoog bespreek je hoe de verschillende actoren de waarden en effecten van een AI-toepassing bepalen. Maar hier blijft het niet bij: het is ook de bedoeling van de workshop om de verschillende handelingsopties te bespreken. Wat zijn handelingsopties? Dit zijn acties die vanuit a) de technologie gestuurd worden, b) bepaald worden door de omgeving of c) door het gebruik. In het document zijn op p. 38 tot 44 vele voorbeelden te vinden die je een beter beeld geven van wat er precies bedoeld wordt. Het doel van het bespreken van handelingsopties is om een ethische mindset te creëren bij alle betrokken zodat zij actief over ethische aspecten nadenken tijdens het ontwerpen van de AI-toepassing.

Lees hier meer over onze ervaringen met de aanpak.

Uitkomst

Het resultaat van deze workshop is dat je een duidelijker beeld krijgt van waar ethische knelpunten kunnen ontstaan bij de technologie die je ontwikkelt. De ontwikkelaars van deze aanpak geven aan dat zij niet geloven in de ultieme oplossing, maar dat zij deze aanpak zien als een manier om verbeteringen te maken tijdens het ontwikkelingsproces. Je kan dat proces altijd nog verder verbeteren en het kan zijn dat één workshop niet voldoende is: door in dialoog te gaan, kan blijken dat er meer aandacht nodig is voor specifieke ethische vraagstukken.

Waarden zoals benoemd
in de tool
Gerelateerde
ALTAI-principes
  • Menselijke waardigheid
  • Human agency & Oversight
  • Autonomie
  • Accountability
  • Verantwoordelijkheid
  • Environmental & Societal wellbeing
  • Transparantie
  • Technical robustness & safety
  • Rechtvaardigheid (fairness)
  • Privacy & Data governance
  • Democratie en rechtstatelijkheid
  • Transparency
  • Veiligheid
  • Diversity, non-discrimination & fairness
  • Privacy
  • Duurzaamheid

Deze tool werd niet ontwikkeld door het Kenniscentrum Data & Maatschappij. We beschrijven de tool op onze website omdat die je kan helpen bij het behandelen van ethische, juridische of maatschappelijke aspecten van AI-toepassingen. Het Kenniscentrum is niet verantwoordelijke voor de kwaliteit van de tool.