Het Kenniscentrum Data & Maatschappij lanceert de AI-kieswijzer. Hiermee ontdek je hoe politieke partijen kijken naar artificiële intelligentie (AI) en data, en het gebruik ervan onder meer in het onderwijs, op het werk en in de media. Vul de AI-kieswijzer hier in, vorm jouw mening en vergelijk die met de standpunten van de politieke partijen.

Moet er een ChatGPT van eigen bodem komen? Mag de VRT AI-gegenereerde acteurs inzetten? Moeten politieke advertenties op sociale media verboden worden? Het zijn dringende vragen waar de komende jaren een politiek antwoord op moet komen. De AI-kieswijzer bevat 25 stellingen waarop je kunt aangeven of je het eens of oneens bent. De stellingen gaan over welk beleid de overheid moet voeren op vlak van AI en hoe we willen dat AI en data worden ingezet op het werk, in het onderwijs, in het verkeer en in andere domeinen die impact hebben op ons dagelijkse leven.

AI zou een groter verkiezingsthema moeten zijn

"AI kan niet bepalen op welke partij je moet stemmen, maar AI zou wel een belangrijker verkiezingsthema mogen zijn dan het nu is. Ondanks de grote aandacht voor AI in de voorbije jaren, lijkt het thema een beetje ondergesneeuwd in de komende verkiezingen", zegt Rob Heyman, coördinator van het Kenniscentrum Data & Maatschappij. "Het thema verdient meer aandacht van zowel burgers als politieke partijen. De AI-kieswijzer wil daarbij richtinggevend zijn."

Totstandkoming van de AI-kieswijzer

Voor de totstandkoming van de AI-kieswijzer zijn in maart 2024 46 stellingen voorgelegd aan de zeven Vlaamse politieke partijen. De partijen konden op elke stelling met helemaal eens, eerder eens, helemaal oneens, of eerder oneens reageren en tot 250 karakters toelichting geven. Uiteindelijk zijn 25 stellingen opgenomen waarbij het verschil tussen de partijen het duidelijkst is.

"Soms zie je klassiek links-rechts tegenstellingen, zoals bij de rol van vakbonden", merkt Pieter Duysburgh, operational lead van het Kenniscentrum Data & Maatschappij, op. "In andere gevallen zijn de verschillen te vinden tussen de gevestigde partijen tegenover partijen die zich aan het uiterste van het politieke spectrum bevinden."

AI als nieuw politiek thema

Het valt op dat er nog onderwerpen zijn waarbij geen duidelijk patroon in de standpunten tussen partijen te ontwaren valt. Zo zijn de partijen Groen, N-VA en PvdA het bijvoorbeeld eens met de stelling dat de VRT geen gebruik mag maken van AI-gegenereerde acteurs in fictiereeksen en is Vooruit als enige partij tegen de publicatie van een algoritmeregister. Op deze en andere stellingen is geen klassieke tegenstelling tussen partijen te vinden. Op vlak van AI, data en technologie nemen partijen dus soms atypische posities in, wat mogelijk te verklaren is doordat dit thema nog nieuw is voor partijen. Met de AI-kieswijzer willen het Kenniscentrum Data & Maatschappij AI en data hoger op de politieke agenda plaatsen en het bewustzijn onder burgers hierover vergroten.

De AI-kieswijzer is gemaakt door het Kenniscentrum Data & Maatschappij, in samenwerking met Knack en Tree Company.

Contact

Pieter Duysburgh, operationele leiding Kenniscentrum Data & Maatschappij, +32 486 79 42 04.