GenAI Blind Spots kaartenset

GenAI-toepassingen bieden kansen voor meer efficiëntie, creativiteit en productiviteit in allerlei sectoren. Omdat GenAI-toepassingen steeds toegankelijker worden, kunnen zowel individuen als organisaties er vlot mee aan de slag. Maar het gebruik van GenAI roept ook belangrijke ethische vragen op.

Om organisaties hier bewust mee om te laten gaan, ontwikkelde het Kenniscentrum Data & Maatschappij de kaartenset GenAI Blind Spots. Deze kaarten helpen je om mogelijke ethische valkuilen te herkennen en gepaste acties op te stellen om de risico’s te beperken.

De kaartenset kan..

• je helpen om de ethische risico's die uniek zijn voor GenAI-technologieën te ontdekken en er door te navigeren,
• als startpunt dienen voor het opstellen van een strategie of richtlijnen over hoe hiermee om te gaan in je organisatie.

De kaartenset bestaat uit een reeks blinde vlekken: dat zijn aandachtspunten die vaak over het hoofd worden gezien bij het gebruik van GenAI-toepassingen in organisaties.

De kaarten zijn gegroepeerd in vier categorieën: 

• toepassing: aandachtspunten bij het ontwerp, de training en de ontwikkeling van GenAI-toepassingen.,
• gebruik: overwegingen bij het inzetten van GenAI-toepassingen,
• uitkomsten: mogelijke risico’s verbonden aan de teksten, beelden, geluiden, inzichten… die volgen op een vraag of ingave in een GenAI-toepassing,
• organisatie en samenleving: de bredere gevolgen van GenAI voor een organisatie en de samenleving.

Elke kaart beschrijft één blinde vlek. Je vindt op een kaart telkens een centrale vraag, een korte uitleg, een concreet voorbeeld en enkele reflectievragen. Zo helpt de kaartenset je om mogelijke risico’s van GenAI-gebruik binnen je organisatie in kaart te brengen en ermee aan de slag te gaan.

De GenAI Blind Spots is een tool van het Kenniscentrum Data & Maatschappij (KDM). 

Voor de kaartenset vertrokken we van eigen inzichten en

• inzichten van medewerkers bij GPT Academy en de Vlaamse AI Academie (VAIA),
• bevindingen uit workshops die het KDM faciliteerde rond GenAI met experten en professionals.
• informatie uit de wetenschappelijke paper ‘Al-kfairy, M., Mustafa, D., Kshetri, N., Insiew, M., Alfandi, O. (2024). Ethical Challenges and Solutions of Generative AI: An Interdisciplinary Perspective. Informatics 2024, 11, 58. https://doi.org/10.3390/informatics11030058’,

De tool is gebaseerd op de AI Blindspot van Ania Calderon, Dan Taber, Hong Qu, en Jeff Wen, ontwikkeld tijdens het Berkman Klein Center and MIT Media Lab’s 2019 Assembly program.  

Deze kaartenset is gemaakt met behulp van ChatGPT 4o om verwoordingen te verbeteren en voorbeelden van blind spots te genereren.

Publicatiejaar: 2025

De kaartenset is beschikbaar onder een Creative Commons BY 4.0 licentie