RAPPORT

Wij publiceerden het rapport 'Bevoegdheden en het delen van gegevens'. We illustreren dit rapport aan de hand van een aantal use cases. De eerste use case gaat over Automatic Number Plate Recognition (ANPR). Dit is de tweede use case rond mobiliteit, meer bepaald over nationale toegangspunten, eCall en On Board Units (OBUs):

Use Case: MOBILITEIT - Andere relevante onderwerpen

Het tweede praktijkvoorbeeld gaat over mobiliteit, meer bepaald over het delen van gegevens bij Mobility as a Service en geconnecteerde en/of autonome voertuigen. Daarnaast staan we ook heel kort stil bij drie kleinere thema’s: nationale toegangspunten, eCall en On Board Units (OBUs). In dit deel vind je meer over deze drie kleinere thema's.

Nationale toegangspunten

In het kader van de ITS-Richtlijn werden vier gedelegeerde verordeningen aangenomen:

Deze vier gedelegeerde verordeningen vereisen dat er een nationaal toegangspunt wordt opgezet. België voldoet momenteel aan de vereisten van de gedelegeerde verordeningen 2017/1926 en 885/2013. Deze informatie is toegankelijk via de website www.transportdata.be. Wat betreft de toepassing van enkele bepalingen uit de gedelegeerde verordeningen 886/2013 en 2015/962 is België reeds in gebreke gesteld. De intentie is er om alle gegevens die gerelateerd zijn aan de vier gedelegeerde verordeningen op te nemen op bovenvermelde website. Hier is echter een nieuwe samenwerkingsovereenkomst voor nodig tussen de FOD Mobiliteit en de Gewesten.

De FOD Mobiliteit betwist dat ze betrokken moet worden omdat de gevraagde gegevens volgens de FOD Mobiliteit niet onder haar bevoegdheid (zouden) vallen. De Gewesten hebben daarom een nota opgesteld waarin ze de FOD Mobiliteit verzoeken om toch mee in de samenwerkingsovereenkomst te stappen, omdat er volgens hen wel gegevens nodig zijn die onder de bevoegdheid van de FOD Mobiliteit vallen. Denk bijvoorbeeld aan de gegevens over de overgangen bij spoorwegen die al dan niet gesloten zijn.

Hoewel de Gewesten in deze materie niet afhankelijk zijn van het federale niveau, is samenwerking wel aangewezen om tot een volledige gegevensset te komen die in overeenstemming is met de Europese wetgeving.

E-call

ECall is een systeem dat in de EU gebruikt wordt voor voertuigen. Bij een ernstig ongeval voert het automatisch en gratis een oproep uit naar het noodnummer 112.7 Deze bevoegdheid berust bij de FOD Binnenlandse Zaken en is dus een federale bevoegdheid.

Vanuit Vlaanderen is er alvast interesse om toegang tot deze gegevens te krijgen met het oog op verkeersmanagement en het uitvoeren van een historische analyse.

Verkeersmanagement

Op dit moment worden de gegevens van ecall doorgegeven aan een gedetacheerd persoon van de federale politie bij de verkeerscentrale. Die persoon geeft de gegevens op haar beurt door aan het verkeerscentrum. Deze laatste instantie wil de gegevens echter rechtstreeks verkrijgen omdat ze zo sneller meer gedetailleerde gegevens kan ontvangen. Deze vraag ligt voor bij de federale politie, waar de COC (Controleorgaan op de politionele informatie) nagaat of deze vraag in overeenstemming is met de regels van de AVG.

Historische analyses

Vanuit het Departement MOW is er eveneens de vraag naar deze gegevens om historische analyses te kunnen uitvoeren. Zo wil het Departement onder andere in kaart brengen waar ongevallen zich voordoen en wat de oorzaken daarvan zijn. Deze data vormt hiervoor een interessante aanvullende databron.

OBU (On Board Unit)

Sinds 1 april 2016 wordt in België op het volledige wegennet een kilometerheffing toegepast voor het merendeel van de voertuigen met een maximum toegelaten massa van meer dan 3,5 ton. Voor een deel van dit wegennet is er een nulheffing van toepassing. Deze kilometerheffing is een gewestelijke bevoegdheid en in 2014 werd hiertoe al een samenwerkingsakkoord gesloten tussen de drie gewesten.

Om aan de toepasselijke wetgeving te voldoen moeten de heffingsplichtige voertuigen uitgerust zijn met een werkende OBU. Die OBU kan verkregen worden bij de dienstverleners voor de tolheffing, die daarna de resultaten die de OBU’s hebben geregistreerd verzamelen en de verschuldigde kilometerheffing voor elk van hun klanten factureren en de tolgelden overmaken aan de gewesten waar de kilometers gereden zijn. Satellic werd door Viapass benoemd tot "Single Service Provider” (de ‘huisdienstverlener’) en daarnaast zijn er de zogenaamde EETS-providers (of ‘EETS-dienstverleners’).

In het samenwerkingsakkoord werd bepaald dat Viapass ook instaat voor het doorgeven van de gebruiksgegevens, ontdaan van privacygevoelige informatie, verkregen van de Single Service Provider, aan de gewesten ten behoeve van andere beleidsdoeleinden inzake vervoer en mobiliteit. De gegevens van de OBU’s zijn zeer interessant voor onderzoeksdoeleinden. Er stellen zich echter moeilijkheden in dit verband. Er is onduidelijkheid rond het eigenaarschap van de OBU-data en de rol van de verschillende partijen (cfr. GDPR) in het kader van de captatie en verwerking van de OBU-data die de service providers ter beschikking stellen van de drie gewesten en die voor Vlaanderen door de afdeling Verkeerscentrum van het Agentschap Wegen en Verkeer worden opgehaald en bewaard. Er is een projectplan opgemaakt voor de verwerking van deze ruwe data naar geaggregeerde verkeersgegevens die gebruikt kunnen worden als input voor onderzoek, verkeersmanagement en ontwikkeling en exploitatie van andere diensten en deze verkeersgegevens hiervoor ook vrij toegankelijk te maken. Aan de realisatie van dit projectplan wordt momenteel gewerkt.

Daarnaast zijn de gegevens van de OBU’s specifiek gericht op de tolheffing wat ervoor zorgt dat de ruwe gegevens niet zomaar bruikbaar zijn voor onderzoek en vooreerst door het Verkeerscentrum verwerkt worden tot bruikbare gegevens. In het verleden kwam de data van EETS-providers maar met mondjesmaat binnen, maar dit probleem begint stilaan opgelost te geraken. Een juridische verankering van het technisch design van de data en van de termijn voor het ter beschikking stellen van de data zou dit kunnen oplossen.

Bronnen

  • 1 Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 885/2013 van de Commissie van 15 mei 2013 ter aanvulling van Richtlijn 2010/40/EU van het Europees Parlement en de Raad met betrekking tot het verstrekken van informatiediensten voor veilige en beveiligde parkeerplaatsen voor vrachtwagens en bedrijfsvoertuigen, PB L 247
  • 2 Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 886/2013 van de Commissie van 15 mei 2013 tot aanvulling van Richtlijn 2010/40/EU van het Europees Parlement en de Raad met betrekking tot de gegevens en procedures voor het aanbieden, waar mogelijk, van minimale universele verkeersveiligheidsinformatie die kosteloos is voor de gebruikers, PB L 247.
  • 3 Gedelegeerde verordeningen (EU) 2015/962 van de Commissie van 18 december 2014 ter aanvulling van Richtlijn 2010/40/EU van het Europees Parlement en de Raad wat de verlening van EU-wijde realtimeverkeersinformatiediensten betreft, PB L 157/21.
  • 4 Gedelegeerde Verordening (EU) 2017/1926 van de Commissie van 31 mei 2017 tot aanvulling van Richtlijn 2010/40/EU van het Europees Parlement en de Raad met betrekking tot het aanbieden van EU-brede multimodale reisinformatiediensten, PB L 272.
  • 5 Zie: VR 2020 1906 MED.0197/2
    https://www.flandersineu.be/sites/default/files/atoms/files/VR%202020%201906%20MED.0197-1%20Overzicht%20ontwikkelingen%20EU%20-%20mei%202020.pdf
  • 6 Zie voor meer informatie:
    https://ec.europa.eu/transport/themes/its/road/action_plan/ecall_en
  • 7 Samenwerkingsakkoord van 31 januari 2014 tussen het Vlaams Gewest, het Waals Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest betreffende de invoering van de kilometerheffing op het grondgebied van de drie Gewesten en tot oprichting van een publiekrechtelijk vormgegeven interregionaal Samenwerkingsverband Viapass onder de vorm van een gemeenschappelijke instelling zoals bedoeld in artikel 92bis, § 1, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen.

Terug naar het rapport