beleidsmonitor

European Commission - Digital Economy and Society Index (DESI) 2021

De Digitale Economie en Samenleving Index (DESI) van de Europese Commissie geeft een overzicht van indicatoren van de digitale prestaties van Europa en volgt de vooruitgang van de EU-lidstaten. België doet het goed op vlak van digitale vaardigheden en de integratie van digitale technologie door ondernemingen. Tot daar het goede nieuws. België is in de rangschikking van de lidstaten gezakt van een vijfde plaats in 2015 naar een twaalfde plaats in 2021. Op vlak van connectiviteit (voornamelijk 5G-bereidheid) en e-overheid is er een achterstand weg te werken ten opzichte van het Europees gemiddelde. Ons land dreigt namelijk belangrijk economisch potentieel te laten liggen.

Wat: beleidsoriënterend document

Impactscore: 3

Voor wie: beleidsmakers, bedrijven, sectororganisaties,

URL: Europees overzicht

Landenrapport België

De resultaten van de jaarlijkse Digitale Economie en Samenleving Index (DESI) van de Europese Commissie zijn bekendgemaakt. De Commissie gebruikt de index om de digitale prestaties van de lidstaten op verschillende gebieden te volgen en de vooruitgang van de digitale transformatie van Europa te evalueren. De DESI 2021 is gebaseerd op de eerste twee kwartalen van 2020. Het algemene oordeel is dat alle EU-lidstaten vooruitgang hebben geboekt met digitalisering, maar dat de digitale vaardigheidskloof tussen lidstaten groot blijft. De DESI van 2021 is aangepast om rekening te houden met de streefcijfers van het Digitale Kompas. Daarom zijn de DESI-indicatoren opgebouwd rond de vier hoofdstuk van het Digitaal Kompas.

Als alle indicatoren bij elkaar worden genomen, staat België op een 12de plaats van in totaal 27 lidstaten, net achter Duitsland en enkele plaatsen boven het Europees gemiddelde. We overlopen het landenrapport van België hieronder per hoofdstuk van het digitaal kompas.


1. Digitaal vaardige burgers en hooggekwalificeerde digitale professionals (human capital)

Doelstelling Digitaal Kompas 2030: minimum 80% van de volwassen bevolking moet over digitale basisvaardigheden beschikken. Daarnaast moeten er 20 miljoen ICT-specialisten werkzaam zijn binnen de EU, waarbij er sprake is van genderconvergentie tussen mannen en vrouwen.

Conclusies voor België DESI 2021:

  • Rangschikking: België staat voor dit onderdeel op een 10de plaats, boven het EU-gemiddelde
  • Werkpunten: Een ernstig tekort aan arbeidskrachten in digitale domeinen beperkt het vermogen van Belgische bedrijven om te innoveren en munt te slaan uit innovatie. Het aantal ICT-specialisten verhogen, de genderkloof verkleinen en de digitale vaardigheden van de beroepsbevolking opwaarderen zijn van essentieel belang om het volledige potentieel van de digitale economie te benutten. Opvallend is dat België tot een groepje landen behoort (samen met Italië, Portugal en Cyprus) dat het laagste percentage (minder dan 3%) aan ICT-afgestudeerden kent in de EU.
  • Andere:
    • 61 % van de Belgische bevolking beschikt over digitale basisvaardigheden;
    • Slechts 17% van de ICT-specialisten is een vrouw in ons land. Het Europees gemiddelde bedraagt 19%.
    • Ondernemingen bieden hun personeel steeds meer opleidingen aan om hun ICT-vaardigheden te ontwikkelen of te verbeteren. In totaal 20% van de EU-ondernemingen biedt hun personeel ICT-opleiding aan. België (33%) staat samen met Finland (38%) op kop in Europa.
    • Belgische overheden gaan hun inspanningen opvoeren om studenten en de beroepsbevolking om of bij te scholen. Met de middelen uit het Nationaal Plan voor Herstel en Veerkracht zal bijvoorbeeld de Digisprong-strategie van de Vlaamse overheid gefinancierd worden.

2. Beveiligde, goed presterende en duurzame digitale infrastructuurvoorzieningen

Doelstelling Digitaal Kompas 2030: (i) alle Europese huishoudens zullen gedekt worden door een gigabit-netwerk, waarbij alle bevolkte gebieden zullen worden gedekt door een 5G-netwerk; (ii) Het Europese aandeel in de productie van geavanceerde en duurzame halfgeleiders (inclusief processors) moet minstens 20% van de wereldwijde productiewaarde bedragen (i.e. een verdubbeling ten aanzien van vandaag); (iii) de installatie van 10 000 klimaatneutrale uiterst beveiligde ‘edge nodes’ waarbij deze zo zullen worden verspreid dat een snelle toegang tot gegevensdiensten is gegarandeerd, ongeacht locatie; (iv) tegen 2025 moet de eerste quantumcomputer in gebruik zijn, zodat de EU tegen 2030 een leider is op het vlak van quantumtechnologie.

Conclusies voor België DESI 2021:

  • Rangschikking: België staat voor dit onderdeel op een 16de plaats, onder het EU-gemiddelde
  • Werkpunten: De uitrol van 5G is problematisch. 5G is onder andere belangrijk voor de ontwikkeling van IoT- en AI-toepassingen. Voor de veiling van de rechten van het 5G-spectrum is wel een oplossing gevonden, maar de veiling zal pas ten vroegste in de zomer van 2022 plaatsvinden. Ook voor de stralingsnormen, die verschillen voor de regio’s in ons land, moet nog een oplossing uit de bus komen. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bijvoorbeeld moeten er nog enkele stappen genomen worden in het wetgevend proces. Dit zadelt ons land op met een achterstand in vergelijking met de meeste andere landen in Europa.
  • Andere:
    • België staat er goed voor op vlak van dekking van vaste netwerken met een zeer hoge capaciteit. Het beschikt over een goed kabelnet, er zijn veel breedbandverbindingen beschikbaar (In Cyprus, Malta, Luxemburg en België is breedband beschikbaar in meer dan 99% van de huishoudens) en er wordt de komende jaar geïnvesteerd in glasvezel- en coaxinfrastructuur.
    • België beschikt, samen met Cyprus en Portugal, over de duurste prijzen voor breedbandinternet, wanneer alle vaste, mobiele en geconvergeerde pakketten in aanmerking worden genomen.

3. Digitale transformatie van bedrijven

Doelstelling Digitaal Kompas 2030: (i) 75% van de bedrijven in de EU gebruikt clouddiensten, AI en big data; (ii) meer dan 90% van de KMO’s haalt een basisniveau van digitale intensiteit; (iii) Meer inzetten op innovatieve scale-ups en de toegang tot financiering vergemakkelijken zodat het aantal EU Unicorns verdubbelt tegen 2030.

Conclusies voor België DESI 2021:

  • Rangschikking: België staat voor dit onderdeel op een 6de plaats. Daarmee hoort het bij de Europese kopgroep.
  • Werkpunten: Hoewel bedrijven goed presteren en aanzienlijke inspanningen leveren, worden ze geconfronteerd met een kloof tussen de vraag naar en het aanbod van vaardigheden, waardoor zij momenteel niet ten volle kunnen profiteren van de toepassing van digitale technologieën. Ook wat betreft de integratie van AI bij bedrijven moet ons land een versnelling hoger schakelen.Andere:
    • België is koploper wat betreft het aantal ondernemingen dat gebruik maakt van interne elektronische informatie-uitwisseling (53 % tegen gemiddeld 36 % in de EU).
    • Uit de gegevens van DESI 2021 blijkt dat 75% van de KMO’s een basisniveau van digitale intensiteit heeft.
    • Het gebruik van cloudtechnologieën in ons land is sterk toegenomen: van 31% van de ondernemingen in 2018 tot 43% in 2020.
    • 24% van de Belgische bedrijven gebruikt twee of meer AI-technologieën. Daarmee blijft ons land net onder het Europees gemiddelde (25%).
    • Wat de plannen voor het gebruik van AI-technologieën in de komende twee jaar betreft, gaat het in Europa vooral om ondernemingen in de financiële en verzekeringssector (27%), afvalbeheer (27%) en onderwijs (21%).

4. Digitalisering van overheidsdiensten

Doelstelling Digitaal Kompas 2030: (i) 100% online dienstverlening van essentiële overheidsdiensten; (ii) Alle Europese burgers moeten toegang hebben tot hun digitale medische dossier; (iii) 80% van alle burgers gebruikt een digitale identiteit(skaart).

Conclusies voor België DESI 2021:

  • Rangschikking: België staat voor dit onderdeel op een 17de plaats. Daarmee zit het pal op het Europees gemiddelde
  • Werkpunten: Er is in België al heel wat werk verzet op vlak van digitalisering door de verschillende bestuursniveaus. De Belgische autoriteiten moeten echter hun inspanningen voortzetten - zowel op federaal als op gewestelijk niveau - om de burgers nog meer digitale overheidsdiensten aan te bieden en om meer gebruik te maken van open data. Op vlak van open data-readiness zit ons land in de staart van het Europees peloton (23ste plaats met een score van 62 % tov 78% EU-gemiddelde)
  • Andere:
    • 66% van de Belgische burgers maakt gebruik van digitale overheidsdiensten.
    • De federale en regionale regeringen hebben een ambitieuze agenda voor digitale overheidsdiensten, waardoor de indicator de komende jaren een stevige boost zou moeten krijgen.