In welke mate is een regering van een bepaald land bereid om AI te implementeren in de openbare dienstverlening? Dat is het uitgangspunt van de Government AI Readiness index van consultancybureau Oxford Insights. Om de rangschikking op te stellen, meet Oxford Insights 10 criteria, verdeeld over drie pijlers.

• Overheid: visie, bestuur en ethiek, digitale capaciteit en aanpassingsvermogen
• Technologiesector: omvang, innovatievermogen en menselijk kapitaal
• Data & infrastructuur: beschikbaarheid en representativiteit van data en infrastructuur.

Algemene bevindingen

Oxford Insights stelt vast dat landen in toenemende mate werken aan nationale AI-strategieën. Van de 160 beoordeelde landen heeft 30% reeds een nationale AI-strategie. Verder werkt 9% momenteel een strategie uit. Ons land zit in die tweede groep.

Op globaal vlak staat de VS afgescheiden aan de top. Volgens het rapport scoort de VS het hoogst van alle naties in verschillende indicatoren, waaronder investeringen in software en opkomende technologieën. De VS kan ook terugvallen op de aanwezigheid van tal van grote techbedrijven, het heeft namelijk nog steeds de grootste concentratie van potentiële AI-leveranciers van alle landen.

Opvallend is dat Oost-Aziatische landen gemiddeld sterk presteren. Singapore, Zuid-Korea, China, Japan en Taiwan bezetten dit jaar 5 plaatsen in de top 20. De best scorende landen in de regio worden gestimuleerd door hooggeschoolde arbeidskrachten en geavanceerde technologische infrastructuren, die de onderzoekscapaciteit van de regio een duw in de rug geven.

In de Europese Unie is Finland (4^de plaats) de beste leerling van de klas. Het land presteert, net als andere Scandinavische landen beter dan hun economische omvang (in termen van BBP) en doet dat voornamelijk door doeltreffend overheidsbeleid en een innovatief ondernemersklimaat. Lees hier meer over het Aurora AI, het nationale AI-programma van Finland. Oxford Insights maakte vorig jaar ook een overzichtsanalyse van AI in Scandinavische landen. Bekijk hier de conclusies van de studie. Ook Nederland (5^de plaats) scoort erg goed. Bekijk hier de Quickscan AI van onderzoeksinstelling TNO die het vorig jaar uitvoerde bij de Nederlandse overheid.

Het rapport focust eveneens op het Verenigd Koninkrijk. Bekijk hier de verschillende overheidsinitiatieven uit het VK die de Beleidsmonitor reeds samenvatte.

Het globale beeld van de rangschikking legt ook een kloof bloot tussen verschillende regio’s in de wereld. Het verschil tussen landen in het noordelijk en zuidelijk halfrond op vlak van ‘Government AI readiness’ is erg groot. Oxford Insights geeft aan dat het belang van internationale samenwerking en uitwisseling daarom niet te onderschatten valt. Het is verheugd dat elementen zoals onderzoek en ontwikkeling, digitale infrastructuur en innovatie steeds meer aandacht krijgen in internationale ontwikkelingsinitiatieven zoals VN 2030 doelstellingen voor duurzame ontwikkeling.

België

Op wereldschaal presteert ons land (28^ste plaats) niet slecht. In West-Europa zit ons land echter aan de onderkant van het klassement.

Eerst het goede nieuws: België scoort goed op vlak van Data en Infrastructuur (22^ste plaats). Dit wil zeggen dat ons land over goede infrastructuur beschikt om AI-technologie te ondersteunen, dat er voldoende data beschikbaar is om AI-modellen te trainen en dat de beschikbare data voldoende representatief is voor de voltallige bevolking. Ook op vlak van de Technologie-sector (21^ste plaats) scoort ons land meer dan behoorlijk. Zo is er in ons land een goed aanbod van AI-toepassingen van de technologiesector, die ook voldoende dynamisch is. De sector heeft ook een degelijke innovatiecapaciteit, een behoorlijk ondernemersklimaat en een goede voorziening van O&O-uitgaven. De vaardigheden van het personeel in de sector zijn goed, maar op vlak van (bijkomende) opleiding kan ons land nog een tandje bijsteken.

Op de pijler Overheid (53^ste plaats ) scoort België niet goed. Er zijn verschillende factoren die de lage score kunnen verklaren. Ten eerste speelt het ons land parten dat er nog steeds geen nationale AI-strategie is. Ook het aantal ethische initiatieven om AI te implementeren is vrij beperkt. Het gebruik van ICT door de overheid verbetert nog onvoldoende de kwaliteit van de werking van de overheid en tot slot oordeelt het rapport ook dat het vermogen van de overheid om in te spelen op nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen te laag is.

Landen om in de gaten te houden

Chili krijgt goede punten van de jury op vlak van strategie. De overheid heeft in 2021 een nationaal AI-beleidsplan ontvouwd voor de komende 10 jaar met daarin een sterke focus op onderwijs en skills. Het actieplan omvat de verhoging van door de overheid gefinancierde studiebeurzen voor AI-gerelateerde programma's aan buitenlandse universiteiten. Daarnaast wordt er ook sterk ingezet op samenwerking tussen academische instellingen en de privésector.

Singapore (2de plaats) is de primus van de kleine landen in deze rangschikking. Het land heeft een erg gedetailleerde strategie om een ‘slim’ land te worden. De overheid wil een volledige digitalisering van zijn diensten realiseren en die nauw laten aansluiten op de behoeften van burgers en bedrijven. De strategie van Singapore steunt op een goed verstandhouding tussen overheid en privé-sector. Een voorbeeld hiervan is CODEX, een gezamenlijk digitaal platform tussen overheidsagentschappen en de privé-sector om efficiënte en kosteneffectieve toepassingen te ontwikkelen. Daarnaast is Singapore ook uiterst ambitieus op vlak van skills. Het land heeft een expertisecentrum opgericht om onder andere de vaardigheden van ambtenaren en leidinggevenden te verhogen en de komende vijf jaar wil het bijvoorbeeld 20.000 ambtenaren opleiden in datawetenschap.