BELEIDSMONITOR

Vlaanderen – Vlaamse Datastrategie

De datastrategie streeft naar het versterken van een datagedreven cultuur binnen de Vlaamse overheid. Het bijhorende actieplan bevat in totaal 202 acties, gespreid over 4 actiedomeinen: het aanbieden van een algemeen kader, inzetten op datageletterdheid, werken binnen een ecosysteem en goed en verantwoord beheer en gebruik van data.

Wat: Administratieve beslissing
Impactscore:
3
Voor wie: beleidsmakers
URL:
Vlaamse Datastrategie - Actieplan

Samenvatting

De Vlaamse regering heeft samen met enkele partners een visie ontwikkeld over hoe het de komende jaren de hoeveelheid aan data waarover het beschikt concreet wil aanwenden. De strategie biedt een leidraad voor slim en verantwoord gebruik van data, moet voordelen voor de overheid en haar stakeholders creëren en zet in op gericht samenwerken voor meer, beter en sneller resultaat.

De strategie volgt op een advies van de Sociaal Economische Raad van Vlaanderen (SERV) uit 2020, aanbevelingen van de maatschappelijke en economische relancecomitées die naar aanleiding van de COVID-19 crisis werden opgezet en de lanceringen van de Europese Datastrategie.

De strategie is opgebouwd rond vier fundamenten:

  • Het actiedomein Algemeen Kader
  • Het actiedomein Datageletterdheid
  • Het actiedomein Ecosysteem
  • Het actiedomein Data Governance

Om de strategie meteen concreet te maken, werd er een gezamenlijk actieplan aan gekoppeld, met 202 acties. De acties worden uitgewerkt rond vier doelstellingen:

  • Het verhogen van de kwaliteit en beschikbaarheid van data
  • Het verbeteren van de vindbaarheid en ontsluiting van data
  • Het verhogen van de gebruiksvriendelijkheid en verbeteren van de ethische omgang met data
  • Het stimuleren van een cultuur van data-uitwisseling bij de overheden

We overlopen hieronder de vier actiedomeinen van de datastrategie:

Algemeen Kader

Het eerste actiedomein van de datastrategie bestaat uit de creatie van een gemeenschappelijke basis die voor meer eenduidigheid moet zorgen in datagedreven werken bij de overheid. Het Algemeen Kader bevat een gezamenlijk begrippenkader en geeft aan welke dienstverlening voorzien wordt. Het kader voorziet ook een gezamenlijk actieplan dat er moet voor zorgen dat de datastrategie overkoepelend opgevolgd kan worden.

Datageletterdheid

Dit luik van de strategie is gericht op de verhoging van data-expertise binnen de overheid en het verhogen van de datageletterdheid van het personeel. De aanpak is opgebouwd rond drie stappen:

  1. Het bewustzijn en draagvlak voor datagedreven werken verhogen

    De Vlaamse overheid wil dat alle medewerkers beseffen hoe ze een bijdrage kunnen leveren aan datagedreven werken. Ook bij het middenkader wordt er ingezet op de vergroting van datageletterdheid.

    Voorbeelden van concrete acties:

    - Het Departement Werk & Sociale Economie start met een datageletterheidprogramma (infosessies, sensibilisering, coaching)
    - VDAB onderneemt een nulmeting rond datageletterdheid binnen VDAB
    - Er zullen samenwerkingen opgezet worden met academische instellingen voor de analyse van data
    - Digitaal Vlaanderen gaat een opleidingsaanbod voorzien voor het middenkader

  2. De datavaardigheden van de medewerkers verbreden en die van experts verdiepen

    Voor personeel dat niet over technische bagage beschikt wordt een basisopleiding rond data ontwikkeld. Voor data-experten wordt het opleidingsaanbod gecentraliseerd en uitgebreid.

    Voorbeelden van concrete acties:

    - Het Agentschap Innoveren & Ondernemen zal een breed opleidingsplan uitrollen voor het personeel, in domeinen zoals AI, PowerBi en Azure

  3. Extra maatregelen voor werken met data te vergroten zoals het versterken van een centraal netwerk met experten

    De Vlaamse overheid wil naast maatregelen om het draagvlak te vergroten en skills aan te scherpen ook actie ondernemen om de capaciteit aan data-experten te verhogen. De overheid wil zich daarom een aantrekkelijk imago aanmeten. Het wil zijn online-communicatie verbeteren, stageplaatsen aanbieden en events zoals hackatons organiseren.

    Daarnaast moet Vlaanderen Connect een brede pool aan experten, geïntegreerd worden in de datastrategie. Verder wordt er ook ingezet op events gericht op externe experten.

Ecosysteem

Het verbeteren van de uitwisseling en het delen van data vormt de basis van het derde actiedomein. Hier wordt er met vier stappen gewerkt:

  1. Vindbaarheid & toegankelijkheid: Het verhogen van de vindbaarheid en toegankelijkheid van eigen data en het oplossen

    De Vlaamse overheid heeft al heel wat acties ondernomen om data toegankelijk te maken, bv. met het MAGDA-platform en het Vlaams open dataportaal. Deze initiatieven zullen uitgebreid worden en het aanbod van andere initiatieven wordt uitgebreid.

    Voorbeelden van concrete acties:


    - Het ter beschikking stellen van onderwijsdata via een nieuw API-portaal
    - De ontwikkeling van een VDAB-dataplatform
    - De ontwikkeling van het SOLID-ecosysteem door Digitaal Vlaanderen

  2. Beschikbaarheid: Het detecteren van een gebrek aan goede data en het formuleren van oplossingen

    Dit actiepunt komt voort uit het advies van de relancecomités. Dat advies wees op een aantal blinde vlekken waar het beleid nog niet ondersteund kan worden door data. De overheid gaat verschillende initiatieven organiseren waarbij het bestaande databanken opwaardeert en gericht nieuwe data zal creeren.

    Voorbeelden van concrete acties:


    - Ontwikkeling van een datawarehouse voor het Departement Omgeving

  3. Juridische onderbouw: Het ontwikkelen van toelichtingen en het maken van praktische afspraken om het hanteren van het beleidskader datavriendelijker te maken

    De Vlaamse overheid zal onder andere in nieuwe regelgeving en wetgevende initiatieven meer aandacht hebben voor uitdagingen en toekomstige noden van een datagedreven overheid.

    Voorbeelden van concrete acties:


    - De Vlaamse Milieumaatschappij gaat na of het open databepalingen kan opnemen in nieuwe bestekken voor onderzoeksopdrachten

  4. Toekomstige noden: Het opzetten van netwerken om gezamenlijke uitdagingen sneller te detecteren en via samenwerking tot oplossingen te komen

    Voorbeelden van concrete acties:

    -
    Het Agentschap Opgroeien Regie probeert samenwerkingen op te zetten voor betere gegevensdeling (bv. tussen ziekenhuizen, vroedvrouwen en Kind & Gezin of met lokale besturen).

Data governance

Het laatste actiedomein is Data governance of gegevensbeheer. De Vlaamse regering wil hier een overkoepelende en gestandaardiseerde beheer van data uitrollen om tot een betere datakwaliteit te komen en het (her)gebruik te verbeteren. De strategie voorziet hier vier verschillende werven:

  1. Kwaliteit

    De Vlaamse overheid gaat inzetten op een centraal overzicht en afspraken rond datastandaarden, gebruik van authentieke gegevensbronnen, normen, verwachtingen en streefdoelen voor kwaliteit. Verder gaat het de kwaliteit van de data te verbeteren bij de bron.

    Voorbeelden van concrete acties:


    - Het Departement Werk & Sociale Economie gaat de datakwaliteit monitoren via specifieke dashboards.

  2. Bruikbaarheid

    De overheid gaat procedures introduceren om te verifiëren of data goed genoeg zijn voor een bepaald doel en opengesteld kunnen worden.

    Voorbeelden van concrete acties:


    - Het datamonitoringsysteem MATIS van OVAM wordt uitgebreid zodat de data voor een groter aantal processen kan ingezet worden
  3. Data governance processen professionaliseren

    De Vlaamse overheid werkt aan een duidelijke taakverdeling en kwalitatieve processen ondersteund door centrale standaarden en bouwstenen.

  4. Vertrouwen in verantwoord gebruik van data verhogen

    De Vlaamse overheid zal meer communiceren naar al haar stakeholders over inspanningen in data governance en in het ethisch gebruik van data.