Een opvallend cijfer vandaag in de media: de app Coronalert werd intussen meer dan 1 miljoen keer gedownload. Toch blijft het aantal misverstanden omtrent de app nog hoog. Om die onduidelijkheden de wereld uit te helpen, heeft het Kenniscentrum Data & Maatschappij een aantal vaak gehoorde mythes opgelijst en waar nodig ontkracht.

(Afbeelding van coronalert.be)

Disclaimer: met dit artikel willen we juiste informatie verspreiden over de Coronalert-app. Of je de Coronalert-app installeert, is een persoonlijke keuze. Het Kenniscentrum Data & Maatschappij doet hier verder geen aanbeveling rond.

Mythe 1 - De app houdt ook locatiegegevens bij

• Coronalert werkt op basis van bluetooth-gegevens: de app houdt bij wie langer dan een kwartier minder dan anderhalve meter bij je in de buurt was, zonder meer details over de plaats van het contact. De afstand van jou tot een andere persoon wordt bepaald aan de hand van de signaalsterkte van het ontvangen bluetoothsignaal.
• Wie een toestel heeft dat werkt met Android en de app gebruikt, wordt gevraagd om ook locatiegegevens in te schakelen. Toch ontvangt de Coronalert-app deze informatie niet en wordt dus niet geregistreerd op welke plaats je met wie contact had.

Mythe 2 - 60% van de Belgische bevolking moet de app installeren om effectief te zijn

• Elke extra persoon die Coronalert installeert, draagt mogelijk bij tot een snellere detectie van nieuwe besmettingen. Er is geen minimumcijfer voor adoptie nodig om ervoor te zorgen dat een contact-tracing-app een meerwaarde biedt.
• Het 60%-cijfer is een foute interpretatie van een studie van de Universiteit van Oxford. De auteurs van de studie stellen namelijk (vrij vertaald): “Onze modellen laten zien dat we de epidemie kunnen stoppen als ongeveer 60% van de bevolking de app gebruikt. Zelfs met een kleiner aantal app-gebruikers schatten we nog steeds een afname van het aantal besmettingen en sterfte door coronavirus."

Mythe 3 - De app creëert een nieuwe ongelijkheid tussen mensen met een compatibele smartphone en de rest van de bevolking

• Coronalert kan er inderdaad voor zorgen dat je sneller op de hoogte wordt gebracht van besmettingen via onbekende personen, zoals bv. op het openbare vervoer.
• In de bestrijding van de coronacrisis worden evenwel verschillende instrumenten blijvend ingezet. Contact-tracing is daarbij één instrument, en daarbinnen is Coronalert één onderdeel van een bredere contact-tracing-strategie. De 'analoge' contact-tracing (via telefoon) blijft doorgaan.

Mythe 4 - Coronalert is de app die op mijn telefoon de grootste inbreuk pleegt op mijn persoonlijke privacy

• Veel apps op je telefoon verzamelen veel meer persoonlijke informatie dan Coronalert, en zijn weinig tot niet transparant over welke gegevens precies worden bijgehouden.
• Coronalert is open source (dat wil zeggen, de code van de app is openbaar gesteld en publiek beschikbaar), wat ervoor zorgt dat privacy-experten, ontwikkelaars en eigenlijk iedereen kan zien hoe de app precies werkt. Naast de bluetooth-codes wordt geen extra informatie verzameld. Voor de app beschikbaar werd gemaakt, is een brede publieke consultatie georganiseerd waarbij iedereen de werking van Coronalert kon bekijken, en feedback kon geven. Dit alles maakt dat de werking van de app Coronalert erg transparant is.

Mythe 5 - De foutmarge van Coronalert is te groot: ik krijg een melding van een mogelijke besmetting van zodra ik een besmet persoon op straat of in de winkel passeer

• Zoals eerder gezegd is er enkel een uitwisseling van bluetooth-codes als twee smartphones met Coronalert zich gedurende minstens 15 minuten op een afstand van maximaal 1,5 meter bevinden.
• De uitvinders van Bluetooth formuleerden zelf enkele bedenkingen bij het gebruik van de technologie door contact-tracing-apps: zij verklaarden dat de technologie niet is ontwikkeld om afstanden precies te bepalen. Toch menen ze dat bluetooth te verkiezen is boven het gebruik van privacy-onvriendelijke locatietechnologieën.
• Er is dus een foutenmarge bij het gebruik van bluetooth-technologie voor contact-tracing, ook omdat contextfactoren (zoals: droeg de andere persoon een masker, enz.) niet in rekening worden gebracht. Een meer precieze risicobepaling zou een aanzienlijk groter privacyrisico met zich meebrengen.