Zomerblog: Een overheid toegankelijk voor iedereen
07.07.2022
De samenleving digitaliseert in sneltempo. Ook bij de overheid is dienstverlening via digitale kanalen de norm geworden. Zo ontstaan nieuwe vormen van interacties en transacties tussen overheid en burgers: via digitale loketten, webformulieren, chatbots, infodesks voor zelfonthaal, digitale aanmeldingsportalen of virtuele agenda’s om afspraken te maken …
De overheidsdiensten zijn zo veel flexibeler bereikbaar en dat is alleen maar positief. Of niet? Want de vraag is natuurlijk of de overheid in deze snel digitaliserende samenleving echt wel iedereen bereikt. Een overheid moet immers toegankelijk zijn voor alle mensen.
Als ambtenaar of werknemer bij de overheid word je automatisch geconfronteerd met dat proces van digitalisering.
Een vakbondscongres over digitalisering in coronatijden
In 2021 organiseerde ACV Openbare Diensten in volle coronatijd een congres over digitalisering in de ruime zin van het woord. Digitalisering, robotisering, nieuwe technologieën en de transformaties binnen organisaties die daar mogelijk mee gepaard gaan, kwamen allemaal aan bod.
Het menselijk aspect stond steeds centraal. Want digitalisering mag nooit een doel op zich zijn, het moet mogelijkheden scheppen en leiden tot betere ervaringen voor de gebruikers.
Dat laatste was heel belangrijk voor onze congresdeelnemers. Niet zo vreemd, want als werknemers bij de overheid willen ze een zo kwalitatief mogelijke dienst verlenen aan iedere burger. Noem het gerust beroepsfierheid. Dat menselijk aspect van digitalisering is daarom een belangrijk syndicaal agendapunt voor ons als vakbond.
#OnmisbaarOpenbaar
Tijdens de coronacrisis werkten de openbare diensten volop verder. Net zoals in andere sectoren moest dat van de ene dag op de andere via digitale weg.
Maar de publieke dienstverlening werd ook continu verzekerd op het terrein zelf. Politie, brandweer, defensie, openbaar vervoer, onderhoudspersoneel, technici, logistiek medewerkers, verzorgend personeel, (huis-)vuilophaling … Heel veel functies binnen de openbare diensten kunnen gewoon niet zonder menselijk kapitaal. En dan maakt het zelfs niet uit hoever we staan met digitaliseringprocessen.
Een breed en coronaproof congresaanbod
Aan de start van ons congres kozen we - gezien de omvang van het thema digitalisering - voor een voorbereidingstraject samen met HIVA (KU Leuven) en LENTIC (Universiteit van Luik). Naast een literatuurstudie zorgden ze voor een uitgebreide bevraging van de mensen op de werkvloer zelf.
Op het congres zelf organiseerden we verschillende inspiratiesessies, babbelboxen en panelgesprekken, alles in een digitaal coronaproof jasje. We bespraken onder meer digitale geletterdheid, emoties in digitale tijden, telewerk en deconnectie, privacy en sociale media, en we kregen zelfs te horen hoe het Agentschap voor Natuur en Bos met behulp van blockchain aan een meer transparant natuur- en bosbeheer werkt in Vlaanderen.
Vijf keer focus
Nu, één jaar na ons congres, gaan we verder aan de slag met vijf focussen op digitalisering.
1. Digitalisering moet zorgen voor een betere dienstverlening. Het belang van de klant staat voorop en persoonlijk contact moet – indien noodzakelijk voor de dienstverlening – mogelijk blijven.
2. Als het gaat over levenslang leren zetten we digitale geletterdheid voorop. De overheid heeft nood aan werknemers die mee zijn en mee nadenken over kwaliteitsvolle dienstverlening. Als vakbond willen we mee sensibiliseren rond e-inclusie. Daarnaast zou het zinvol zijn om de digitale geletterdheid van het overheidspersoneel in kaart te brengen en de nodige omkadering te voorzien om deze verder te ontwikkelen.
3. Rond privacy zijn er duidelijk nog heel wat vraagtekens. Hoe zit het bijvoorbeeld met het gebruik van nieuwe systemen van geolocalisatie of de inzet van camera’s? Die verschaffen de werkgever namelijk belangrijke informatie over hun medewerkers. En ook sociale media blijven een allesbehalve evident verhaal. Wat kan en wat mag? Meer inzetten op bewustzijn en inzicht is dus zeker nodig.
4. Met het thema anders werken en anders organiseren, raken we onze eigen syndicale corebusiness: die van de arbeidsomstandigheden. De nadruk moet volgens ons liggen op een degelijke omkadering van het virtuele werk, met blijvende aandacht voor werkbaar werk, werkdruk en mentale belasting.
Maar ook veiligheid en gezondheid ‘pur sang’ verliezen niets van onze aandacht. Nieuwe technieken, systemen of materialen die personeelsleden moeten gebruiken vergen steeds een welzijnstoets. We denken bijvoorbeeld aan mogelijke gezondheidsgevolgen van nanotechnologie
5. En tot slot evolueren wij ook als vakbond mee. Ook bij ons wordt een en ander gedigitaliseerd. En ook wij moeten daarbij waken over de kwaliteit van onze syndicale dienstverlening voor leden.
What’s next?
Veel werk op de plank. Een deel daarvan doen we zelf, voor andere zaken rekenen we op partnerorganisaties met meer knowhow. In ieder geval willen we mee sleutelen aan en een rol spelen in deze snel evoluerende wereld. Want hoe dan ook geloven we dat wij als overheidsvakbond mee het verschil kunnen maken. In het belang van het overheidspersoneel en in het belang van de burger.
Meer informatie:
https://www.hetacv.be/acv-open...
Auteur:
Het Kenniscentrum is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de blogposts die verschijnen in onze 'Zomer'-serie en zullen dan ook niet over de inhoud corresponderen. Bij vragen, opmerkingen of bedenkingen: contacteer de auteur(s)!
Lees onze volledige disclaimer hier.
Credits afbeeldingen: ACV Openbare Diensten