1. Thomas Gils tipt: ‘High Wire’ - Angela Zhang

Dit boek geeft een uitgebreid overzicht van het recente Chinese digitale technologiebeleid. De auteur focust daarbij op vier belangrijke actoren binnen de Chinese digitale economie: de politieke leiders, toezichthouders, bedrijven en consumenten en hun, vaak complexe, onderlinge interactie. Deze interactie vervat Zhang in het ‘dynamic pyramid model’. Hiermee verklaart en kadert Zhang de plotse en harde handhavingsacties door de Chinese overheid in de periode 2020-2022 Ze focust daarbij op initiatieven op het vlak van mededingingsrecht, gegevenswetgeving en arbeidsrecht.

Tot slot maakt ze de vergelijking met het Europese en Amerikaanse beleid en werpt ze een blik op de toekomst en met name het mogelijke verdere Chinese beleid rond (generatieve) AI.

Dit gestructureerde en helder geschreven boek biedt een fascinerende blik onder de motorkap van het digitale beleid van een van de leidende globale economische spelers.

Een aanrader voor iedereen die meer wil weten over dit onderwerp.

2. Jonne van Belle tipt: ‘De techniek staat voor iets’ - Daniël Tijink & Peter-Paul Verbeek

Bij het Kenniscentrum Data & Maatschappij maken we graag gebruik van de methode ‘Aanpak begeleidingsethiek’ om met een groep belanghebbenden de impact van een technologische oplossing te bespreken. Bijzonder aan deze aanpak is dat het doel niet is om te oordelen of een technologische oplossing wel of niet aanvaardbaar is. Wél kan je met de methode komen tot mogelijke acties (of ‘handelingsopties’) om de oplossing aanvaardbaar te maken.

In het boek ‘De techniek staat voor iets’ lichten de bedenkers van deze methode, Daniël Tijink en Peter-Paul Verbeek, hun ideeën verder toe. Op een laagdrempelige manier gaan ze dieper in op de filosofische grondvesten van de methode en hoe de methode kan worden ingezet. Een ideaal startpunt voor wie de ‘Aanpak Begeleidingsethiek’ grondig wil verkennen.

3. Pieter Duysburgh tipt: ‘12 Bytes’ - Jeanette Winterson

Schrijfster Jeanette Winterson brak door in de jaren 1980 met haar romans over gender en seksualiteit. Maar sinds ze in 2009 ‘The singularity is near’ van Ray Kurzweil las, is ze ook gefascineerd door de relatie tussen mens en technologie. Het boek ‘12 Bytes’ is, ongewoon voor haar doen, een non-fictie boek. Het bevat 12 prikkelende essays waarin Winterson op haar eigenzinnige manier verkent wat de technologische vooruitgang voor de mensheid kan betekenen.

Om dat te doen, vertrekt Winterson van de geschiedenis van technologie en informatica, en de rol van vrouwen als Ada Lovelace. Ze behandelt uiteenlopende onderwerpen, vansexrobotstot Winnie de Poeh, en van Oscar Wilde tot Ridley Scott. Uit die rijkdom van verhalen en associaties komt een voorzichtig optimistisch beeld naar boven van wat technologie en artificiële intelligentie ons kunnen brengen.

We moeten daarbij volgens haar niet vrezen dat technologie zich tegen ons zal keren, omdat mensen die technologie maken en kneden. Dat onderscheid tussen mens en technologie is volgens Winterson een typisch product van ons binaire denken. Winterson is hoopvol over onze toekomst met AI, mits we ons denken kunnen verbreden en niet langer harde lijnen trekken tussen technologie en natuur, man en vrouw, mens en machine.

Winterson is een atypische, en meer literaire dan wetenschappelijke stem in het debat over artificiële intelligentie, maar dat maakt haar beschouwingen net des te verrassender

4. Frederic Heymans tipt: ‘Power and Progress’ - Daron Acemoglu & Simon Johnson

"Power and Progress" van de Amerikaanse economen Daren Acemoglu en Simon Johnson is een prikkelend verhaal over de relatie tussen technologische en maatschappelijke vooruitgang. Met een uitgebreide analyse die een millennium omspant, bestrijden de auteurs het wijdverbreide geloof dat technologische innovatie inherent leidt tot universele verbetering. In plaats daarvan presenteren ze een genuanceerd perspectief en laten ze zien hoe technologische ontwikkelingen vaak onevenredig ten goede zijn gekomen aan elites, terwijl ze anderen mogelijk hebben benadeeld. Dit inzichtelijke werk benadrukt de kritieke rol van maatschappelijke keuzes bij het vormgeven van de impact van innovatie en pleit voor een rechtvaardiger benadering van technologische vooruitgang.

Duizend jaar geschiedenis en hedendaags bewijsmateriaal maken één ding overduidelijk: nieuwe technologieën brengen niet automatisch welvaart op grote schaal. Of ze dat doen of niet is een economische, sociale en politieke keuze.

Hoewel het repetitieve karakter van de hoofdstukken de leesbaarheid soms in de weg staat, is ‘Power and Progress’ een waardevolle bron voor diegenen die geïnteresseerd zijn in het snijvlak van technologie, economie en sociale ontwikkeling. Acemoglu en Johnsons verkenning van historische voorbeelden, van oude landbouwpraktijken tot moderne financiële systemen, biedt een rijke context voor het begrijpen van de complexe dynamiek van vooruitgang. Hun nadruk op meer aandacht voor de bredere maatschappelijke implicaties van technologische vooruitgang maakt dit boek bijzonder relevant in ons snel evoluerende digitale tijdperk. Het boek is een aanrader voor lezers die zich bezighouden met AI, digitalisering en hun potentiële impact op de samenleving.

5. Rob Heyman tipt: ‘Dasha Ilina’ - Kunst over AI

We eindigen niet met een boek, maar met een website dat het werk van kunstenares Dasha Ilina verzamelt. Zij maakt persiflages van onze digitale cultuur en AI. Bekijk de website met het verzamelde werk van Dasha Ilina hier.

In de video Het Centrum voor Technologische Pijn biedt Dasha Ilina oplossingen om gezondheidsproblemen veroorzaakt door digitale technologieën zoals smartphones en laptops.

In ‘My Magical Grilled Cheese Sandwich Recipe’ speelt ze YouTube-chef en legt ze meteen uit wat algoritmes zijn om zo te komen tot een kritiek van algoritmische videosurveillance. Haar werk nodigt uit om met vloggers te lachen, maar gaat ook meteen dieper in op wat er gebeurt als we videosurveillance gebruiken.

copyright cover image: Adobe Stock