Verslag ‘AI en journalistiek: tools en ervaringen’
01.10.2021
Op donderdag 30 september organiseerden het Kenniscentrum Data & Maatschappij en de Vlaamse Vereniging voor Journalisten (VVJ) een webinar over AI en journalistiek. Het event ging dieper in op de berichtgeving over AI in de media, AI-innovatie op de redactievloer en AI als hulpmiddel in de strijd tegen haatspraak en desinformatie.
In dit verslag vatten we kort samen wat er tijdens het event ‘AI en journalistiek: tools en ervaringen’ werd verteld over AI en journalistiek. Pol Deltour, Nationaal Secretaris van VVJ verwelkomde het publiek en kaderde kort het toenemende belang van goede verslaggeving over AI en de opportuniteiten en uitdagingen die het voor journalisten meebrengt. Pieter Duysburgh introduceerde kort de activiteiten van het Kenniscentrum.
Frederic Heymans van het Kenniscentrum stelde vervolgens een reeks tools voor die het Kenniscentrum heeft ontwikkeld voor journalisten en toekomstige journalisten. De tools hebben tot doel journalisten te ondersteunen die in hun werk met het thema AI en data in contact komen en daarbij ondersteuning kunnen gebruiken. De toolbox bevat een glossarium met meer dan 100 termen, voorzien van extra context zoals een video en een lokale link met een Belgisch onderzoek of een toepassing om de term te concretiseren. Daarnaast creëerde het Kenniscentrum ook een contactlijst met AI-professionals die bereid zijn de media te woord te staan. De derde en laatste pijler van de toolbox bevat een reeks AI-gedreven tools die journalisten in hun werk kunnen ondersteunen en heel wat extra informatie over journalistieke AI-innovatie zoals case studies, nieuwsbrieven over het thema en introductiecursussen.
Kristof Van der Stadt van DataNews beantwoorde tijdens zijn presentatie de vraag of AI binnenkort de job van een journalist kan vervangen. Dat is vooralsnog niet het geval, maar AI-innovatie begint wel steeds meer op de redactievloer binnen te sluipen. Kristof besprak meer specifiek Natural Language Processing (NLP) en het potentieel dat deze technologie heeft. Daarbij kwam ook een experiment aan bod dat DataNews en AI-bedrijf ML6 hebben ondernomen. In dat experiment werd bekeken of het GPT-2 taalmodel in het Nederlands autonoom een tekst kan schrijven. Vormelijk kon het AI-model al een mooi resultaat voorleggen, maar inhoudelijk is er nog veel werk aan de winkel. Kristof rondde af met een vooruitblik hoe AI en NLP op korte termijn het werk van de journalist kunnen ondersteunen.
Guy de Pauw van Textgain introduceerde ons tot enkele projecten waar zijn bedrijf momenteel bij betrokken is en enkele tools die het ontwikkeld heeft. Textgain is een taaltechnologiestartup die diensten aanbied voor voorspellende tekstanalyse. Guy stelde onder andere een Twitter Profiler voor, liet de deelnemers via een oefening kennis maken met het labellen van tekst en de complexiteit ervan (bedoelt een Twitteraar als hij ‘coke’ vermeldt Coca Cola of cocaïne?) en presenteerde hoe tekstanalyse gebruikt kan worden in de moderatie van online commentaarsecties. Tot slot werd ook het EU-onderzoek rond online haat, desinformatie en ethisch verantwoorde Artificiële Intelligentie (AI) besproken waarvan Textgain de leiding heeft.
Het Kenniscentrum kan terugblikken op een eerste geslaagd event rond het thema van AI en journalistiek. De lancering van de toolbox en dit event kunnen gezien worden als een eerste stap. Het Kenniscentrum wil dit thema blijven belichten en zal dus ook in de nabije toekomst hierover berichten en events organiseren. Stay tuned.