Samenvatting

Het artikel kadert eerst de algemene relevantie en het belang van industriële samenwerkingsverbanden voor de uitwerking van de Chinese strategie voor de ontwikkeling van AI (de ‘New Generation Artificial Intelligence Development Plan’ (新一代人工智能发展规划) (“NGAIDP”). De Chinese regering gebruikt dergelijke samenwerkingsverbanden om de werkzaamheden van lokale overheden, bedrijven en academische instellingen te coördineren en ervoor te zorgen dat zij de door de staat vastgestelde prioriteiten implementeren. In 2019 zouden er al zo’n 190 samenwerkingsverbanden geweest zijn binnen de Chinese AI sector. Dergelijke samenwerkingsverbanden zijn gebaseerd op onder meer het Amerikaanse triangulaire model (samenwerking tussen overheidsagentschappen, universiteiten en privébedrijven). Hun doel is om strategische opkomende sectoren, fundamenteel onderzoek en het vinden van gezamenlijke oplossingen voor nationale problemen te stimuleren. In tegenstelling tot hun Westerse tegenhangers, worden ze echter sterk gecontroleerd en gestuurd vanuit de Chinese overheid en worden ze doorgaans opgericht vanuit diezelfde overheid.

Vervolgens licht het artikel er één samenwerkingsverband uit: de “Artificial Intelligence Industry Alliance” (AIIA). Onder auspiciën van onder andere het Chinese Ministerie van Wetenschap en Technologie werd dit samenwerkingsverband opgericht in oktober 2017, slechts enkele maanden na de afkondiging van het NGAIDP in juli 2017. De AIIA organiseert verschillende activiteiten ter ondersteuning van haar 567 leden bij de ontwikkeling van AI-systemen (bv. conferenties en workshops) en heeft 10 werkgroepen (bv. een over beleid en regelgeving). Deze werkgroepen verzamelen input van het publiek en publiceren visiedocumenten over hun respectievelijke onderwerpen. (Zo verscheen er in december 2020 een paper over intellectuele eigendom voor AI-technologie.) De leden zelf zijn onderverdeeld in drie categorieën: vicevoorzitters van het bestuur, bestuursleden en gewone leden.

De paper wijst op vier aandachtspunten:

1. De Chinese overheid speelt een dominante rol in de AIIA

De AIIA wordt gesteund door invloedrijke overheidsagentschappen en er kan dan ook worden vermoed dat leden met banden met de Chinese overheid een belangrijke invloed hebben op de werking van de AIIA. Zo dient te worden vastgesteld dat bijna de helft van de “vicevoorzitters” staatsbedrijven of overheidsinstanties zijn. Bijgevolg kan er vanuit worden gegaan dat de activiteiten van het samenwerkingsverband eerder de prioriteiten van de centrale overheid dan die van industrie weerspiegelen (in de mate die zouden verschillen). Daarenboven gebruikt de Chinese overheid de AIIA om overheidssubsidies te verdelen tussen AI-bedrijven, bv. door middel van het organiseren van nationale competities waarvan de winnaars (significante) financiële steun krijgen.

2. De leden van de AIIA zijn verspreid over heel China

Hoewel 439 van de 567 leden terug te brengen zijn tot de 4 belangrijkste Chinese steden (Beijing, Shanghai, Shenzhen en Guangzhou), komen de andere uit een hele resem andere Chinese steden (zie figuur).

3. De meerderheid van de leden zijn gediversifieerde bedrijven met een ruim aanbod

Zowat 70% van de AIIA-leden zijn gediversifieerde bedrijven die niet louter met AI bezig zijn. Zo telt de AIIA onder zijn leden enkele van de grootste Chinese technologiebedrijven (bv. Baidu, Tencent, Alibaba, Huawei, ByteDance en PingAn Technology). Anderzijds zijn er ook, doorgaans kleinere, ‘pure’ AI-bedrijven die zich aansloten bij de AIIA. Voor hun kan dit essentieel zijn om toegang te krijgen tot financiering en overheidssteun en om contacten te leggen met bv. universiteiten.

4. De pure AI-bedrijven specialiseren zich voornamelijk in het ontwikkelen van commerciële AI-toepassingen

Ongeveer 60% van de pure AI-bedrijven richten zich, respectievelijk, op het ontwikkelen van bedrijfsoplossingen (bv. door AI-ondersteunde adviesverlening of marketingdiensten), gegevensopslag en -verwerking en dienstrobots. Niettemin zijn er ook heel wat bedrijven die zich bezighouden met het ontwikkelen van technologie die ook zou kunnen gebruikt worden voor surveillancedoeleinden (bv. gezichts- en stemherkenning, natural language processing en visuele herkenning). (zie figuur)