(NL) Innovating successfully with AI: an ‘innovation roadmap’ that gives employees a voice

[This article is only available in Dutch.]

Wil je dat nieuwe datagedreven en AI-toepassingen echt de verbetering bieden die ze beloven voor je organisatie? Dan introduceer je die innovaties best volgens een doordacht plan. Een ‘innovatie roadmap’ verhoogt de kans op een succesvolle implementatie aanzienlijk, zeker als je daar ook in detailleert hoe je werknemers in dat verhaal meeneemt en betrekt. Het Kenniscentrum Data & Maatschappij helpt je op weg met een praktisch template.

Wat is een ‘innovatie roadmap’ en waarom is het nuttig?

Een ‘innovatie roadmap’ is een stappenplan voor de aankoop, de implementatie, de ingebruikstelling en de evaluatie van bijvoorbeeld datagedreven en AI-toepassingen. De roadmap beschrijft daarbij de verschillende stappen, taken, verantwoordelijkheden en mijlpalen van een implementatietraject.

Een belangrijk element voor een succesvol implementatietraject is de rol van werknemers in dit proces. Door hen te betrekken zorg je voor een groter draagvlak en een betere inzetbaarheid van de technologie.

Wanneer moet je werknemers actief betrekken bij innovatie?

Moet je werknemers betrekken bij elke technologische vernieuwing die in een organisatie plaatsvindt? Nee, vermoedelijk niet. Maar doorgaans wordt de impact van datagedreven en AI-systemen (en breder, elke digitale transitie – op de werkvloer onderschat, ook al omdat de effecten niet altijd voorspelbaar zijn.

Hoe kun je hier toch een inschatting van maken? De overeenkomst tussen Europese sociale partners over digitalisering biedt hierbij een houvast. Volgens dit kader kan een digitale transitie op meerdere manieren impact hebben op de organisatie van het werk. Meer specifiek kan het een verandering betekenen voor:

• de inhoud van het werk en de vaardigheden waarover werknemers moeten beschikken,
• de werkomstandigheden met betrekking tot de voorwaarden van tewerkstelling en de werk-privébalans,
• de werkomstandigheden met betrekking tot de werkomgeving, de gezondheid en veiligheid van het werk, en
• de relaties op het werk en de aard van de interacties tussen werknemers.

Als een nieuwe technologie op de werkvloer op één of meerdere van deze elementen impact heeft, is het aangewezen werknemers actief te betrekken bij de innovatie. Een ‘innovatie roadmap’ helpt dat proces te structureren.

Hoe stel je een ‘innovatie roadmap’ op?

Het Kenniscentrum Data & Maatschappij ontwierp een template die de introductie van een datagedreven of AI-innovatie in jouw organisatie helpt uit te werken. Daarbij worden enkele fasen doorlopen: probleem definiëren, oplossing kiezen, concept uitwerken, technologie testen, onderhandeling en voorbereiding, opleiding, implementatie, en evaluatie.

Deze fasen kunnen wijzigen naargelang de werking en aard van een organisatie (bijvoorbeeld kleinschalige tegenover grootschalige organisatie), en de impact van de datagedreven of AI-technologie (bijvoorbeeld een beperkte versus aanzienlijke impact op de organisatie). Het is dan ook belangrijk om stappenplan op maat uit te werken, afgestemd op de bijzonderheden van jouw specifieke situatie.

Eens je die fasen hebt bepaald, bepaal je voor iedere fase:

• welke vragen je op het einde beantwoord wilt zien,
• wat de mijlpalen voor jouw organisatie zijn,
• welke tools, methoden of personen kunnen helpen om deze fase te ondersteunen,
• of en hoe je werknemers zal betrekken.

De template biedt een houvast om deze milestones, ondersteuning en participatiemomenten uit te werken op maat van jouw organisatie en situatie. Je kan ook verdere details toevoegen, zoals timing, verantwoordelijkheden, specifieke taken. Hoeveel tijd reik je uit voor elke fase? Welke taken wil je voltooien in elke fase? Wie is verantwoordelijk voor die taken? 

Zo kan de roadmap een leidraad vormen voor jouw organisatie bij de introductie van datagedreven en AI-toepassingen. Het stappenplan geeft je een plan van aanpak voor de implementatie, en nadien helpt het je ook gemaakte keuzes toe te lichten aan stakeholders.

Over

Afbeelding en omslagfoto: unDraw.co