Verslag

School innovation forum 2021

28.06.2021

Welke toekomst is er voor AI in het onderwijs?

Naar aanleiding van het survey-onderzoek over AI in het onderwijs die het Kenniscentrum zal uitvoeren en rapporteren in het najaar, volgden we op 26-28 Mei het School Innovation Forum event. Een event dat wordt georganiseerd door de European Schoolnet. In deze editie stonden data-gedreven toepassingen en Artificiële Intelligentie (AI) in het onderwijs centraal. Het is belangrijk om te onderstrepen hoe AI-technologie niet als een doel op zich wordt gezien, maar als een instrument die de werking van leerkrachten, leerlingen en scholen moet ondersteunen. “Ultimately, technology must serve people” klonk het nog door Sabine Verheyen (hoofd van de Commissie cultuur en onderwijs (CULT) van het Europees Parlement).

Onze aandacht ging vooral naar de keynote van Dr. Wayne Holmes (UNESCO consultant voor AI en onderwijs) die u via deze link volledig kan herbekijken. Zo ging hij dieper in op de pedagogische en ethische bezorgdheden met betrekking tot AI in een onderwijscontext. Naast een context waarin nieuwe technologie wordt toegepast, is het ook een plaats waar we onze jongeren voorbereiden op een toekomst met AI.

Als we kijken naar de toepassingen van AI in het onderwijs dan kunnen we drie verschillende categorieën onderscheiden, aldus Dr. Holmes. Zo heb je AI die zich richt op de leerling zelf (vb. Intelligent Tutoring Systems (AD Alta, Enlearn…). Zulke technologieën kunnen het leerproces van een leerling personaliseren of meer informatie geven over hun vooruitgang en leerprestaties. Daarnaast heb je AI die zich focust op de leraar (vb. Teacher Advisor). Zo zijn er systemen die duidelijk maken welke onderwerpen extra aandacht nodig hebben in de klas of tools die de performantie van de leerlingen kunnen monitoren. Als derde en laatste categorie heb je AI die eerder de school of onderwijskoepel centraal plaatst. Hier gaat het dan over systemen die bijvoorbeeld voorspellen welke scholen eerder aan bod zouden moeten komen bij doorlichtingen.

Over de volledige lijn was het opvallend dat Vlaanderen maar weinig informatie heeft over welke AI wordt toegepast in het onderwijs.

Ook werd er op het innovation forum een recent onderzoek gepresenteerd die het AI gebruik in het onderwijs vergeleek tussen verscheidene Europese landen en regio’s (zie figuren). Over de volledige lijn was het opvallend dat Vlaanderen maar weinig informatie heeft over welke AI wordt toegepast in het onderwijs. Vlaanderen is de enige regio die over 12 van de voorgestelde 21 soorten algoritmes géén informatie ter beschikking stelde. Dat maakt het natuurlijk moeilijker om de informatie die beschikbaar is goed te kunnen interpreteren. De eerstvolgende regio was Portugal met 6 soorten algoritmes waar geen informatie over beschikbaar bleek.

Voor AI gericht op leerlingen scoort Vlaanderen middelmatig met 6 regio’s die meer scenario’s aan het uittesten zijn en 6 die dit minder doen. Het aanbieden van gepersonaliseerde leertrajecten of leerinhouden op maat van de leerlingen zijn er enkele voorbeelden die reeds af en toe in de praktijk worden toegepast. Er zijn geen voorbeelden die overal in de regio worden toegepast in tegenstelling tot bijvoorbeeld Noorwegen, Finland, Ierland of Turkije.


Ook voor AI gericht op de leraar scoort Vlaanderen maar middelmatig. Zo worden er voorbeelden gegeven van systemen die een automatische monitoring uitvoeren en gepersonaliseerde evaluaties genereren. Er is geen informatie beschikbaar over AI systemen die het leertraject van de leerling zouden voorspellen.


Voor AI met een focus op de school of onderwijskoepel, geeft Vlaanderen aan geen informatie of geen voorbeelden te hebben voor elke voorgesteld algoritme, net zoals 7 andere regio’s.

Conclusie

Samenvattend kunnen we stellen dat er in Vlaanderen reeds enkele voorbeelden te vinden zijn van hoe AI in het onderwijs wordt geïmplementeerd. Toch is er maar weinig informatie beschikbaar over welke systemen wel of (nog) niet zijn toegepast. Ook de informatie over hoe AI in het onderwijs wordt omarmd (of niet) door Vlamingen is schaars. Om ons goed voor te bereiden op een toekomst met AI in het onderwijs, is het belangrijk om een stem te geven aan degene die hiermee geconfronteerd zullen worden in hun dagelijks functioneren. Daarom is het belangrijk dat we met het Kenniscentrum Data en Maatschappij een survey-onderzoek opzetten die peilt naar welke algoritmes aanvaardbaar worden bevonden en welke informatie hiervoor gebruikt mag worden in de onderwijspraktijk. Specifiek geven we het woord aan jongeren, leerkrachten en ouders omtrent deze materie. De resultaten van dit onderzoek zullen in het najaar beschikbaar zijn.

Auteurs

Auteurs

Marijn Martens (imec-MICT, UGent)

Auteurs

Ralf De Wolf (imec-MICT, UGent)

Auteurs

Tom Evens (imec-MICT, UGent)