(NL) How do you make the transition to Industry 4.0 in a participatory way?

[This news item is only available in Dutch.]

In 2022 en 2023 werkt het Kenniscentrum Data & Maatschappij samen met Flanders Make en VDAB aan de ontwikkeling van een begeleidingstraject voor de implementatie van operator ondersteunende technologieën (BOOT) zoals robots, co-bots en digitale werkinstructies. Het waarborgen van werkbaar werk voor alle werknemers in de organisatie is hierbij de grootste focus. We zullen een aantal modules ontwikkelen rond de acceptatie en implementatie van nieuwe technologie op de werkvloer. In deze blogpost vertellen we wat we gaan doen tijdens dit project.

Vind meer informatie over het project op de website: www.flandersmake.be/boot

De aanleiding

Digitalisering, collaboratieve robots en digitale werkinstructie platformen bieden nieuwe mogelijkheden voor ondernemingen in de maakindustrie die inzetten op het verhogen van de flexibiliteit van hun productiesystemen. In diverse Vlaamse Industrie 4.0 Proeftuinen werden innovatieve operator ondersteunende technologieën (OAT) ontwikkeld. Dit zijn bijvoorbeeld digitale werkinstructie platformen om operatoren op te leiden of te informeren, flexibele robotsystemen die repetitieve of belastende taken overnemen of collaboratieve robotsystemen (co-bots) die samen met de werknemers taken uitvoeren.

De intrede van deze operator ondersteunende technologie vereist een grote transitie binnen een organisatie om succesvol geadopteerd te worden. Er is bijvoorbeeld nood aan:

• Nieuwe kennis van technologische mogelijkheden,
• Nieuwe vaardigheden van plant manager tot operator,
• Een visie rond adoptie van OAT, gedragen door alle betrokkenen, van management tot operatoren,
• Een antwoord op bezorgdheden met betrekking tot jobonzekerheid en werkbaar werk.

Onderzoek wijst uit dat de beste manier om een nieuwe technologie succesvol te implementeren is door de werknemers en operatoren zelf te betrekken in het proces, zodat zij ook controle hebben over hun werk en de manier waarop dat zal veranderen [1][2]. Om organisaties in de maakindustrie te ondersteunen, werken we in dit project aan de begeleiding van deze transitie op een participatieve manier.

Meer weten over industrie 4.0? Bekijk dan eens deze brainfood!
 

Wat gaan we doen?

Het doel van dit project is het ontwikkelen van een draaiboek om de nieuwe OAT te integreren in bedrijfsprocessen met aandacht voor het menselijk kapitaal. Dit betekent dat de werknemers van de ondernemingen actief betrokken, opgeleid en begeleid worden tijdens de integratie. Begeleidings- en opleidingstrajecten worden opgesteld voor alle werknemers die een directe of indirecte rol spelen in het ontwerp, configuratie en onderhoud van flexibele werkomgevingen uitgerust met OAT, maar vooral ook voor operatoren met betrekking tot het dagdagelijks gebruik ervan. Het draaiboek, de begeleidings- en opleidingstrajecten zullen worden toegepast en gevalideerd in 6 pilootomgevingen bij 6 Vlaamse ondernemingen.

Het Kenniscentrum zal zich specifiek inzetten op de ondersteuning van een ethische, sociale, participatieve implementatie van concrete technologieën waarmee de organisaties een stap kunnen maken naar Industrie 4.0 technologie. Hierbij wordt iedereen, van operator tot (floor)manager, al vanaf het begin van het proces meegenomen om te onderzoeken welke technologieën de voorkeur hebben en de meeste opportuniteiten opleveren, zodat de werkbaarheid en acceptatie van de nieuwe manier van werken voor iedereen wenselijk is.

We zullen hiervoor vijf op elkaar aaneengesloten modules rond technologie acceptatie ontwikkelen:

• Participatie in innovatie: een introducerende module over hoe je als organisatie of persoon verschillende stakeholders kan betrekken in de ontwikkeling- en implementatie van nieuwe technologie op de werkvloer.
• Employee journey & opportunities: in deze module identificeren we waar in de werkprocessen opportuniteiten liggen voor OATs en hoe werknemers staan tegenover de nieuwe technologie.
• Opportunity scan OATs: een module waarin verkend wordt welke opportuniteiten OAT binnen de organisatie kan bieden, rekening houdend met de impact op de arbeidsorganisatie, de haalbaarheid en de wenselijkheid van de technologie.
• Acceptatie van DWI, co-bot en robot: in deze module testen medewerkers wat de impact van een OAT zal zijn op de werkvloer en hun dagelijks takenpakket.
• Begeleidingsethiek: een module waarin we kijken op welke manier een OAT het best kan geïmplementeerd worden vanuit ethisch en maatschappelijk perspectief.

Deze praktische modules zullen we na afloop aanbieden in ons vormingen- of toolsaanbod en mogelijk verder uitdiepen richting andere sectoren en technologieën.

Voor meer informatie over het project, of als je onderneming interesse heeft om deel te nemen aan de pilootomgeving, neem contact op met Jonne van Belle.

Afbeelding: Clayton Cardinelli via Unsplash