10 keer Kenniscentrum Data & Maatschappij in 2021
17.12.2021
Wat wil het Kenniscentrum Data & Maatschappij bereiken en op welke manieren hebben we hier in 2021 aan gewerkt? We kijken terug naar 10 opvallende initiatieven van het voorbije jaar.
Het einde van het jaar is het ideale moment om een stand van zaken op te maken. Almaar meer burgers komen (bewust en onbewust) in aanraking met maatschappelijke, ethische en juridische aspecten van data en AI. Hoe maakt het Kenniscentrum Data & Maatschappij de kwesties die hierbij spelen behapbaar voor het beleid, de industrie, het middenveld – kortom iedereen die hierbij een rol kan opnemen?
Beluister nu de eerste aflevering van brAInbytes, de nieuwe podcast van het Kenniscentrum Data & Maatschappij. In deze aflevering bespreken Rob Heyman (imec-SMIT, VUB), Jan De Bruyne (CiTiP KU Leuven) en Tom Evens (imec-MICT, UGent) de voornaamste verwezenlijkingen van het Kenniscentrum in 2021 en blikken ze vooruit naar het programma voor 2022.
Kenniscentrum Data & Maatschappij wil vanuit een grondige onderbouwing de uitdagingen pragmatisch en oplossingsgericht aan te pakken. In 2021 deden we dat onder meer deze 10 manieren, in willekeurige volgorde:
1) De AI-beleidsmonitor
#policy #updates
Wat zijn de opvallendste initiatieven van beleidsinstanties op internationaal, Europees, Belgisch en Vlaams niveau? Het Kenniscentrum lanceerde dit jaar de beleidsmonitor: we brengen de initiatieven in kaart, stippen de opvallendste kenmerken aan en voorzien driemaal per jaar een update met een overzicht voor wie geen tijd heeft om alle initiatieven zelf te doorspitten.
2) Amai!: elke slimme oplossing begint met een simpele vraag
#citizenscience #participation #projectcall
Het Kenniscentrum bundelde de krachten met Scivil, het Kenniscentrum voor Citizen Science, om burgers bewust te maken van waar AI in hun leven aanwezig is. Tegelijk willen we ook hun ideeën voor AI horen. 4 consortia van bedrijven, overheden en kenniscentra die één van die ideeën waar wilden maken, kregen elk tot € 75.000 steun om dat te doen.
Lees alles over amai! - https://amai.vlaanderen/
3) Cijfers: algoritmes in het onderwijs
#monitoring #survey #education
Er zijn steeds meer algoritmes in het onderwijs te vinden die de lespraktijk ondersteunen, de evolutie van leerlingen op school voorspellen en het onderwijs zelf evalueren. Deze survey brengt in kaart hoe aanvaardbaar leerlingen en leerkrachten deze systemen vinden.
Lees er meer over in deze blogpost - je kan het volledige rapport hier ook downloaden!
4) Legal design workshop: juridische processen toegankelijker maken
#designthinking #legalese
Een beter begrip van juridische teksten kan burgers helpen in het verdedigen van hun rechten. Met behulp van ‘design thinking’ technieken wordt het ‘legalese’ (het juridische vakjargon waarin deze teksten zijn opgesteld) verstaanbaarder gemaakt voor leken en makkelijker toepasbaar voor ondernemingen.
Naar het verslag van de Legal Design workshop
5) Digital inclusion toolkit: een datagedreven samenleving voor iedereen
#inclusion #boardgame #empathy
Een goede digitale innovatie zet de gebruiker centraal. Human-centered design is evenwel gemakkelijker gezegd dan gedaan. Zeker maatschappelijke kwetsbare doelgroepen verdwijnen snel uit beeld in het ontwikkelingsproces. Deze toolkit helpt IT-projectteams en anderen oog krijgen voor digitale uitsluitingsmechanismen.
Ga aan de slag met de Digital Inclusion toolkit
6) Competentiemodel: maatschappijgedreven AI-vaardigheden
#21stcenturyskills #HR
Welke skills of profielen zijn er nodig in een organisatie om ethische, juridische en maatschappelijke aspecten van data en AI op te nemen in de werking? Een competentiemodel opstellen is een uitdagende oefening waar het Kenniscentrum in 2021 enkele waardevolle stappen in heeft weten te zetten, in het bijzonder over de manier waarop HR-professionals praktisch aan de slag kunnen met een dergelijk model.
Lees de blogpost over de co-creatiesessie met HR-professionals over het competentiemodel
Meer over de ‘digital ethicist’, het eerdere werk waarop het competentiemodel verder bouwt.
7) Toolkit journalisten: glossarium, experts en tools
#journalism #tools #glossary
Journalisten blijven belangrijke gatekeepers in onze samenleving. Lang niet enkel datajournalisten maar journalisten in elk domein komen in aanraking met AI en data. Deze toolkit helpt hen verder met een laagdrempelige toelichting van de begrippen, een gerichte doorverwijzing naar experten die hen graag te woord staan, én een overzicht van AI-tools die hen kunnen helpen bij hun werk.
8) Opiniestukken: thought leadership
Uitgesproken opinies helpen het maatschappelijke debat vooruit. Het Kenniscentrum Data & Maatschappij publiceert zelf geregeld stukken waarin we actuele thema’s van commentaar voorzien. Ook gastblogs krijgen een forum in onze communicatie.
Een aantal van de meest gelezen opiniestukken van 2021:
9) Tools, fiches, tips
Hoe kunnen we kennis die al beschikbaar is, beter beschikbaar maken voor wie er baat bij kan hebben? Die vraag stellen we ons bij het Kenniscentrum elke dag, en dat leidt tot gebalde, heldere publicaties zoals de brAInfoodreeks, onderwerpspecifieke fiches en praktische blogposts.
De brAInfoods van 2021 gingen onder meer over transparante AI, deepfakes, ANPR, databescherming bij chatbots en algoritmische nieuwsselecties
We publiceerden fiches over minimale gegevensverwerking en verwerking van persoonsgegevens in overeenstemming met de AVG
Een aantal populaire blogposts gingen over hoe je van Whatsapp overstapt naar Signal en de zomerblogs
10) Data-Date: gesprekken en discussies over data en samenleving
Vanuit het Kenniscentrum vinden we uitwisseling van expertise en meningen belangrijk. Bij een Data-Date vormt een actueel thema het vertrekpunt om een aantal goedgeplaatsten terzake rond een tafel te zetten en op hoog niveau van gedachten te wisselen. Het publiek kan deelnemen door te reageren op stellingen en vragen te stellen.
Lees de verslagen en herbekijk de opnames van de Data-Dates van 2021 over open banking, datagedreven onderwijs, mobiliteit en smart cities.
En verder:
Het Kenniscentrum lanceert binnenkort een podcast-reeks waarin we op een aantal van de producten van 2021 dieper ingaan. (mag ook in intro)
Wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten? Schrijf je in op onze maandelijkse nieuwsbrief.
We publiceren ook ACTUA, een tweewekelijkse nieuwsbrief met het belangrijkste nieuws op het snijvlak van AI, data en maatschappij.